Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej
Partnerzy projektu:
miasto Nowy Targ miasto Kezmarok

Wizyta studyjna na polsko-słowackim pograniczu

W przeddzień konferencji pt. „EUWT TATRY jako narzędzie rozwoju i wzmocnienia regionalnej współpracy międzynarodowej” jej uczestnicy udali się na wizytę, podczas której zaprezentowane zostały efekty wybranych transgranicznych projektów i interesujące przedsięwzięcia realizowane przez samorządy członkowskie Euroregionu „Tatry”. Były wśród nich również projekty, w których uczestniczy EUWT TATRY.

Po krótkim spotkaniu w siedzibie Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej TATRY uczestnicy wizyty odwiedzili nowo otwarte Muzeum Drukarstwa w Nowym Targu, które powstało w odbudowanej oficynie kamienicy hotelu Herza. Jest to efekt realizacji transgranicznego projektu Miasta Nowy Targ we współpracy z Żylińskim Samorządowym Krajem oraz Obec Ludrova zatytułowanego „Śladami zabytków techniki z Podhala na Liptów”, który dofinansowany został z Programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020. Oprócz stworzenia Muzeum Drukarstwa projekt objął rewitalizację wieży wodnej przy dworcu kolejowym w Nowym Targu. Słowaccy partnerzy w zrekonstruowanym budynku papierni stworzyli manufakturę produkcji papieru w Ludrowej i zrekonstruowali trasę Powaskiej Kolei Leśnej. Odtworzone i wyremontowane w ramach projektu obiekty tworzą polsko-słowacki szlak zabytków techniki, komplementarny do Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr.

W Muzeum Drukarstwa gości powitał Wiceburmistrz Miasta Nowego Targu Pan Waldemar Wojtaszek, który zaprezentował transgraniczny projekt i jego efekty. Przewodnikiem po Muzeum był Pan Antoni Nowak, Honorowy Członek Euroregionu „Tatry” i inicjator powstania Muzeum Drukarstwa. Opowiedział niezwykłą historię perełki Muzeum, jaką jest napędzana ręcznie maszyna drukarska, która w 1840 roku wyszła z wiedeńskiej fabryki "Helbig & Muller". To jedyny taki model zachowany do dnia dzisiejszego. W Muzeum znajduje się również specjalnie zaprojektowana multimedialna ekspozycja, którą tworzą druki ulotne ze zbiorów nowotarskiego Muzeum Podhalańskiego, elementy wyposażenia dawnej drukarni – są szczotki, czcionki, można też samemu sprawdzić na czym polegała praca zecera. Dotykowe ekrany, interaktywne urządzenia w nowoczesny sposób przybliżają historię druku i drukarstwa.

 muz

Następnie uczestnicy wizyty udali się do Limanowej, która może poszczycić się blisko 50-letnią współpracą z miastem Dolny Kubin. W Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej poznali świat dawnej apteki na polsko-słowackim pograniczu. Dzięki mikroprojektowi z Programu Interreg V-A Polska-Słowacja realizowanemu we współpracy z Muzeum w Kieżmarku wykonano rekonstrukcję wnętrza apteki z przełomu XIX i XX wieku, poddano zabiegom konserwatorskim elementy wyposażenia apteki, uzupełniono eksponaty związanych z aptekarstwem, wprowadzono multimedialne rozwiązania oraz modele historycznych postaci w strojach z epoki. Jest to jedyna tego rodzaju ekspozycja w regionie. Po Muzeum oprowadzały Pani Dyrektor Magdalena Urbaniec oraz Pani Anna Kulpa, które zaprezentowały również aktualnie realizowany mikroprojekt dotyczący rekonstrukcji bitwy limanowskiej z 1914 roku, stworzenia interaktywnej wystawy oraz punktu informacji historycznej na wzgórzu Jabłoniec.  

 lim

Miasto Limanowa bardzo aktywnie i w różnych dziedzinach uczestniczy we współpracy ze słowackimi partnerami. Od 1969 roku prowadzi stałą współpracę z miastem Dolny Kubin. Projekty realizowane w ramach polsko-słowackiej współpracy przez miasto Limanowa oraz inne miejskie instytucje – Limanowski Dom Kultury oraz Miejską Bibliotekę Publiczną – takie jak np. „Telemost pomiędzy Limanową a Dolnym Kubinem“, „Rekreacja ruchowa szansą na integrację partnerstwa polsko-słowackiego”, „Tańce, stroje i instrumenty pasterskie regionu lachowsko-orawskiego“, „Skarby pogranicza“, zaprezentowała Pani Jolanta Szyler, Kierownik Wydziału Promocji, Kultury, Sportu i Turystyki.

Z Limanowej trasa wizyty studyjnej prowadziła w kierunku Pienin i Szczawnicy. To kolejne miasto, które może poszczycić się wieloletnią współpracą ze słowackimi samorządami i wieloma zrealizowanymi projektami. Tutaj uczestnicy wizyty spotkali się z Burmistrzem Miasta Panem Grzegorzem Niezgodą i Sekretarzem Miasta Panem Tomaszem Ciesielką, który zaprezentował malownicze zakątki Szczawnicy i inwestycje zrealizowane w ramach projektów. Są wśród nich wyremontowany Plac Dietla w uzdrowiskowym centrum miasta, zrewitalizowany park miejski i parking przy promenadzie.

 szcz

Ścieżka rowerowa Szczawnica-Leśnica to jedna z pierwszych transgranicznych inwestycji zrealizowanych ze środków przedakcesyjnego Programu Phare CBC Polska-Słowacja – dziś cieszy się olbrzymią popularnością. Promenada spacerowa wzdłuż potoku Grajcarek powstała w ramach projektu z Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Słowacja 2007-2013. Sekretarz Miasta przedstawił także kolejne przygotowane transgraniczne inwestycje, m.in. remont przystani flisackiej i zaprosił do Szczawnicy na wiosnę.

Ze Szczawnicy uczestnicy wizyty udali się do położonej pod Gorcami Łopusznej w Gminie Nowy Targ. Oprócz zabytków zaliczanych do Szlaku Architektury Drewnianej oraz dawnego dworu Tetmajerów Łopuszna kojarzona jest z ks. prof. Józefem Tischnerem. I właśnie w tzw. „Tischnerówce” odbył się dalszy ciąg wizyty. W tym góralskim domu zgromadzono pamiątki, ulubione przedmioty, rękopisy, książki i fotografie, a także multimedia – filmy, audycje, reportaże. Oprócz poznanie tej ekspozycji goście spotkali się z Wicewójtem Gminy Nowy Targ Panem Marcinem Kolasą, który przedstawił informacje o licznych projektach realizowanych przez Gminę Nowy Targ, planach związanych z turystyką, budową kolejnych odcinków tras rowerowych, których na terenie gminy jest już ponad 100 km, rozwojem narciarstwa biegowego , budową Bramy Gorców ze ścieżką w koronach drzew i pawilonem edukacyjnym, projektem budowy nowoczesnego Parku Archeologicznego Obłazowa w Nowej Białej, w miejscu gdzie odkryto najstarszy bumerang na świecie itd.

 tisc

Pełni wrażeń uczestnicy wizyty studyjnej z Łopusznej pojechali do Chochołowa – skansenu architektury drewnianej, który został doceniony przez UNESCO. Tutaj odwiedzili nowo powstałe Centrum Ochrony i Promocji Torfowisk. To unikatowa inicjatywa, będąca efektem projektu realizowanego przez Gminę Czarny Dunajec we współpracy z Muzeum Orawskim z Dolnego Kubina w ramach Programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020. Projekt został finalistą konkursu RegioStars 2018 na najbardziej oryginalne i innowacyjne przedsięwzięcia finansowane ze środków Unii Europejskiej. W Centrum Torfowisk na uczestników wizyty czekała multimedialna ekspozycja, która zabiera zwiedzających w wirtualną podróż do świata niezwykłej flory i fauny, prezentując bogactwo i unikatowość chronionych obszarów Torfowisk Orawsko-Nowotarskich. Ekspozycję, prezentującą unikatowe dziedzictwo przyrodnicze przy Szlaku wokół Tatr zaprezentował Pan Jacek Piotrowski z Urzędy Gminy Czarny Dunajec.

 torf

Wizyta studyjna i podróż po polsko-słowackim pograniczu zostały tak zaplanowane, aby zainspirować i odkryć, jakie możliwości i potencjał ma międzynarodowa współpraca pomiędzy Polską i Słowacją z udziałem samorządów lokalnych i takich podmiotów, jak EUWT TATRY. Było to doskonałe preludium do dyskusji podczas konferencji, która odbędzie się już 30 listopada.

 


0001-3a

Zadanie publiczne współfinansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie
„Wsparcie wymiaru samorządowego i obywatelskiego polskiej polityki zagranicznej 2018”



Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska
– Republika Słowacka 2007-2013 oraz ze środków finansowych Województwa Małopolskiego